Những lúc suy nghĩ lung tung về thế giới, tôi luôn băn khoăn về mối liên hệ giữa lý thuyết và hiện thực. Đặc biệt khi mối quan hệ ấy nằm trong những nỗ lực cực thân của con người để tác động đến thế giới khách quan.
Có một sự thật là tôi không thể nào trở thành một kẻ-biết-tư-duy có khả năng tư duy khác với lề lối mà tôi đã được học. Tôi chỉ là một 'tôi' duy nhất với cách tư duy đó: phương pháp luận biện chứng duy vật - biện chứng và duy vật. Đó là một cánh cửa đóng chặt, nhưng chưa hẳn mang lại an toàn cho ngôi nhà đời sống luôn khát khao yên bình. Lịch sử chỉ cần 1, nhưng đời sống luôn đưa ra 1 vài, kinh nghiệm hay trường hợp, về cách người ta trở nên duy ý chí hoặc không đủ khách quan, chứng tỏ phương pháp luận đó là vô cùng khó khăn đối với những ai thích xưng danh bản thân cùng với nó. Ông ta bảo ông ta biện chứng và duy vật, nhưng ông ta bản chất chỉ là một hình thứ biến thái hỗn hào mạo danh.
Cực kì khó khăn!
Tôi không nhớ trong lịch sử, ai là người đẩy cho phép biện chứng duy vật cái trách nhiệm cải tạo thế giới nữa. Nhưng người đưa đẩy đâu có tội. Tội nghiệp là những người phải thực hiện cái công việc cải tạo thế giới, khoác trên mình cái áo ấy. Vì có lẽ họ làm không nổi. Tôi cũng làm không nổi, nên chẳng bao giờ tôi làm gì cả.
Diễn giải thì được, còn kiến tạo thì sao? Nhất là khi thứ phải kiến tạo là xã hội? Trong giới hạn kiến thức mà tôi được tiếp nhận, thì một trong những tính chất đầu tiên của xã hội là sự đa dạng - một trong những tính chất nội tại đầu tiên của bất kì cộng đồng người nào, của toàn thế loài người và cũng là của thế giới. Và tính chất ấy quyết định cái gì ở việc người ta kiến tạo nên xã hội loài người đầy phức tạp? Hình như, chính đa dạng làm nên phức tạp? Hẳn đó là cả một quá trình. Quá trình của sự hỗn tạp, luôn bủa vây và sẵn sàng tát vào mặt bất cứ kẻ nào có ý định làm thuần nhất thế giới theo chủ nghĩa 'cào bằng'. Nhiều người có ước vọng thể hiện tính chất thống nhất của thế giới một cách mãnh liệt, duy ý chí: thay vì 'đa dang và thống nhất' thì lại là '(đa dạng và) thống nhất'.
------------------------------------------------------------------------------------
Loanh quanh xa xôi như vậy, cũng là vì tôi tự thấy nản lòng với thứ mà trí tưởng tượng vẽ ra cho tôi xem: Một đám người tóc bạc lơ phơ nhảy xồm lên như muốn hét vào mặt, vì chủ nghĩa 'tập thể' của họ đã bị tôi bỏ qua trong vài cái công thức, vài cái hình vẽ. Tập thể của họ không còn là một thể thống nhất mà là một tập hợp từ vô số những người muốn đi đâu thì đi, muốn làm gì thì làm.
Nhưng ít ra những người muốn sống sao thì sống ấy, tôi thấy có sẵn cái vẻ khách quan hơn!
Rồi với giọng điệu chua chát, những ông già bà cả 'lão làng' sẽ phang thẳng vào mặt tôi không thương tiếc yêu cầu của họ: Quản lí như thế nào? Tôi có biết đâu, vì tôi đâu phải là nhà cách mạng.
Thật ra thì... nếu người ta thành công ào ào với phương pháp biện chứng duy vật theo phong cách triết học đời sống thì tôi sẽ thành... bác học!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét