Triển khai, khẳng định và xác lập một tạo hình: một quá trình của tư duy

Hầu hết các kĩ thuật chất liệu tranh in mỹ thuật đều phải trải qua việc thực hiện những công việc như sau: 

Bước chế bản thực hiện tạo bản khắc/trổ trên vật liệu tạo bản; 

Bước lăn/bôi mực thực hiện với mực hay màu in phù hợp để hình ảnh sẵn sàng cho việc in;

Bước in thực hiện với lực ép lớn và giấy in phù hợp, chuyển hình ảnh từ bản khắc/trổ lên bề mặt giấy.

Bất kì một bước nào nếu thiếu đi, sẽ khiến quy trình in không hoàn tất, không tạo ra được ấn phẩm. Điều này cho thấy sự quan trọng của tính chất nhiều giai đoạn trong quy trình in ấn. 

Với các công đoạn chính trong quy trình in tranh, ý đồ ban đầu chuyển thành tạo hình trong tác phẩm. Xét về ý nghĩa đối trong sáng tác, công đoạn chế bản đóng vai trò triển khai tạo hình tác phẩm với dự tính về tính liên tục của vùng có mực. Công đoạn cung cấp mực khẳng định tạo hình đã có bằng tính đồng đều trong phân bổ của lớp mực. Công đoạn in xác lập tạo hình của tác phẩm trên giấy in. Phải qua tất cả các công đoạn với ý nghĩa tương ứng, ấn phẩm mới có được tạo hình cuối cùng. Mỗi một công đoạn như vậy, còn cho phép người thực hiện lựa chọn – chấp nhận những thay đổi phù hợp trong phạm vi cho phép.

Công việc chế bản chỉ mang một ý nghĩa triển khai tạo hình, bởi lẽ tính chất bố cục của khuôn mẫu dùng cho việc in, không phải là tạo hình tác phẩm. Trong tranh in màu, mỗi khuôn mẫu phục vụ cho việc in một lớp màu, càng không phản ánh được tạo hình cuối cùng. Chế bản cho tranh in khắc gỗ, in khắc kim loại, in đá thực hiện với hình ảnh ngược của tạo hình tác phẩm. Chế bản tranh in lụa tuy xuôi chiều, nhưng là âm bản. Do đó, công việc chế bản không phải là tạo hình. Có trường hợp họa sỹ trưng bày mộc bản – ván khắc của tranh in khắc gỗ, nhưng với các loại hình khác thì không thể trưng bày các bản kim loại hay đá in, nên đó chỉ là một biểu hiện nghệ thuật khác, liên quan đến tranh in khắc mà thôi.

Khẳng định tạo hình qua công việc cung cấp mực cho các khuôn mẫu cho phép người thực hiện lựa chọn khu vực hình ảnh nào sẽ xuất hiện như dự tính hoặc không và lựa chọn màu mực. Điều này là dễ thấy nhất trong kỹ thuật in khắc kim loại, dù bản kim loại đã được khắc nhưng không bôi mực hoặc chặn mực lại trong quá trình in, hình ảnh sẽ khác đi (hình 29 và 30). Đối với kỹ thuật monotype, điều này là không thể bởi cả hai công việc chế bản và cung cấp mực in đã hòa thành một. Những sự thay đổi từ việc cung cấp mực, mang ý nghĩa khẳng định lại tạo hình đã dự tính: chi tiết sự vật, màu sắc… không làm phát sinh hay thay đổi các sắp xếp bố cục của tác phẩm. Các ấn phẩm in ra có sự khác biệt trong giới hạn cho phép đó, vẫn là bản gốc, được đánh số và ký tên trong cùng một tập tranh.

Công đoạn in mang ý nghĩa quan trọng, để xác lập tạo hình của tác phẩm lên giấy. Bản chất của việc in được xem như tiêu chí để phân loại ra các loại hình in nổi, in lõm, in xuyên hay in phẳng. Đó cũng là cách mà tạo hình cuối cùng của tác phẩm, qua phối hợp các phần hình – màu khác nhau, được hình thành, gồm cả những dự tính về hình ảnh và những biểu cảm riêng của loại hình. Những tiêu chuẩn về kỹ thuật trong việc in vì thế cần được tuân thủ, vận dụng cho phù hợp.

Có thể hiểu quy trình in ấn gồm các công đoạn và một tác phẩm in màu là sự lặp lại quy trình qua các màu để tạo ra kết quả. Quy trình in ấn như vậy mà tùy theo số màu của tranh, sẽ phức tạp hơn nhiều lần. Như trong lối in khắc gỗ phá bản, in màu nào trước, màu nào sau đòi hỏi tác giả phải tính toán và lặp lại việc in ấn một cách cẩn thận. Không chỉ đối với in khắc gỗ, cách in chồng màu từ nhạt tới đậm còn có thể thực hiện với các loại hình khác. Với tranh in màu, việc triển khai – khẳng định – xác lập tạo hình không chỉ xảy ra theo công đoạn chế bản – cung cấp mực – in, mà lặp lại theo cả số màu. Người thực hiện như vậy có nhiều hơn một lượt tư duy, lựa chọn và chấp nhận kết quả của công việc in ấn.